Υψηλά Ντεσιμπέλ: Το τέλος της ακοής

Αν επιμένετε να ακούτε μουσική σε ένταση πάνω από 85 ντεσιμπέλ, τότε δεν κάνετε άλλο από το να … προπονείστε για βαρήκοοι. Η ακοή μας έχει όρια αντοχής. Στις ομάδες υψηλού κινδύνου βρίσκονται οι τραγουδιστές, οι dj, οι εργαζόμενοι στα κέντρα, οι μουσικοί, όσοι ακούν συνεχώς μουσική από ακουστικά και όσοι νυχτοπερπατούν στα κέντρα περισσότερο από δύο φορές τη βδομάδα.

Κυκλοφορούν ανάμεσα μας. Κάποια είναι ευεργετικά, άλλα επικίνδυνα. Ιχνηλάτες της ψυχής και του μυαλού, εισβάλλουν απρόκλητα, διεγείρουν, ερεθίζουν, ικανοποιούν ή καταστρέφουν. Και όταν φεύγουν αφήνουν πάντα πίσω τους σημάδια. Όχι στο μυαλό ή στην ψυχή, αλλά στα 25000 τριχοφόρα κύτταρα του αφτιού και σε όλο το δίχτυο, ως τις πιο μικρές απολήξεις, του κεντρικού νευρικού συστήματος, που υποδουλώνονται αργά και σταθερά. Είναι τα ντεσιμπέλ. Αυτά που μετατρέπουν τη μαγεία της μουσικής σε κόλαση, οι θανάσιμοι εχθροί της ακοής.

Τα ντεσιμπέλ είναι μονάδα που μετράει την ένταση του ήχου, Το αφτί δεν ακούει με ευχαρίστηση όλους τους ήχους , αλλά μόνο αυτούς που φθάνουν μέχρι 85 ντεσιμπέλ. Έχει μετρηθεί ότι η ομιλία έχει ένταση από 50 ως 60 ντεσιμπέλ, ο θόρυβος στο εστιατόριο 60 με 65, στο τρένο 70 με 80 και στο αεροπλάνο 120 με 125. Ήχοι εντάσεως 80 έως 90 ντεσιμπέλ για έξι τουλάχιστον ώρες την ημέρα θεωρούνται επιβλαβείς για την ακουστική λειτουργία. Αλλά και κάτω από τα 80 ντεσιμπέλ μπορεί ο ήχος να προκαλέσει προβλήματα αν διαρκεί αρκετό χρονικό διάστημα. Αυτό συμβαίνει γιατί το ακουστικό νεύρο και οι μυς του αναβολέα στο αφτί δεν ΄κοιμούνται’ ποτέ και καταγράφουν τα πάντα όλες τις ώρες!

Η ενόχληση που προκαλεί ο θόρυβος εξαρτάται πολύ από τη φυσική κατάσταση του ατόμου, τον χαρακτήρα του, την ένταση του ήχου και τη διάρκεια του, τα μεσοδιαστήματα ηρεμίας και τις συνθήκες του περιβάλλοντος. Περισσότερο ενοχλητικοί είναι οι ήχοι μεγάλης έντασης και υψηλής συχνότητας.

Το Αφτί κατεβάζει τα Ρολά

« Οι ήχοι αυτοί, όπως πχ. η μουσική μεγάλης έντασης, είναι ανεπιθύμητοι και όταν το αφτί δεν μπορεί να τους αποφύγει με άλλον τρόπο, αμύνεται με το να κλείνει τα «παραθυρόφυλλα» του, εξηγεί η κυρία Τόνυ Εαγγελοπούλου, υπεύθυνη του Κέντρου Ακουστικο-Ψυχο-Φωνολογίας, μέθοδος Τοματίς. Τα «παραθυρόφυλλα» αυτά ονομάζονται «επιλεκτική ακοή» και είναι η ιδιότητα του αφτιού να αντιλαμβάνεται, να αποκωδικοποιεί και να απομνημονεύει του ήχους. Όταν το αφτί αντιλαμβάνεται ότι ο ήχος είναι πιθανόν να βλάψει το ακουστικό νεύρο, ενεργοποιεί αυτομάτως την επιλεκτική ακοή. Μπλοκάρει δηλαδή τη λειτουργία του οργάνου του Κόρτι, το οποίο αναλύει κυρίως τις υψηλές συχνότητες, και προκαλεί δυσλειτουργία στην ακουστική αντίληψη, στην ακουστική αποκωδικοποίηση και στην ακουστική μνήμη.

Το πρώτο βήμα προς την βαρηκοΐα έχει γίνει. Τα αισθητήρια τριχοφόρα κύτταρα αδρανοποιούνται, μαθαίνουν να τεμπελιάζουν εξαιτίας της ηχορύπανσης.

Σταδιακά δημιουργείται μια μαύρη τρύπα στις συχνότητες που αντιλαμβάνεται το ακουστικό νεύρο. Οι βλάβες εντοπίζονται αρχικά στις υψηλές συχνότητες και μετά εκτείνονται στις μεσαίες. Αυτό σημαίνει ότι ο άνθρωπος χάνει στην αρχή την κατανόηση ενός γράμματος, ενώ αργότερα και ολόκληρες λέξεις στη διάρκεια μιας συζήτησης, ιδιαίτερα όταν το περιβάλλον δεν είναι ήσυχο. Αν συνεχίσει να εκτίθεται σε υψηλής έντασης ήχους, η ακουστική αντίληψη του θα ξηλώνεται πόντο πόντο και όταν πέσει πολύ χαμηλά στα 1500Hz, θα έχει φτάσει στα όρια της κώφωσης. Ο πάσχων συνειδητοποιεί τη μείωση της ακοής του πολύ αργά, γιατί η επιδείνωση από την επίδραση του θορύβου είναι μακροχρόνια, βραδεία και ύπουλη.

Πιθανοί τόποι του εγκλήματος είναι τα νυχτερινά μαγαζιά που παίζουν δυνατά μουσική. Όμως παρόλα αυτά η μουσική στα μαγαζιά αυτά δεν ασκεί σημαντική επίδραση στους μη τακτικούς θαμώνες, γιατί η ένταση ήχου είτε δεν ξεπερνά συνέχεια τα 80 με 90 db είτε λόγω του ότι οι θαμώνες δεν είναι τακτικοί, δεν προκαλείτε μόνιμη βλάβη. Δεν ισχύει το ίδιο για όσους βγαίνουν για διασκέδαση τακτικά, δηλαδή πάνω από δύο φορές την εβδομάδα ή και για τους εργαζόμενους στους χώρους αυτούς.

Ομάδες Υψηλού Κινδύνου

Το όριο αντοχής των τραγουδιστών και των djς στον ήχο εντοπίζεται περίπου στα δέκα χρόνια. Τότε αρχίζουν να εμφανίζουν σημάδια βαρηκοΐας και χάνουν τις αρμονικές τους. Σύνηθες φαινόμενο και πολύ ενοχλητικό είναι οι εμβοές οι οποίες εμφανίζονται λίγο μετά την επίδραση του ήχου και συνήθως υποχωρούν. Ο πάσχων αισθάνεται ένα σφύριγμα στο αυτί του.

Για τους μουσικούς δεν υπάρχει συγκεκριμένο χρονικό όριο, εξαρτάται από το όργανο που παίζουν. Μεγαλύτερο φυσικά κίνδυνο έχουν όσοι ασχολούνται με όργανα που αναπαράγουν ήχους μεγάλης έντασης, όπως τα κρουστά ή άλλα ηλεκτρικά όργανα ή σαξόφωνα κτλ. Στην ομάδα υψηλού κινδύνου ανήκουν και οι συνθέτες που φορούν συχνά ακουστικά για να ακούν την μουσική που γράφουν. Φυσικά και όσοι άλλοι κάνουν εκτεταμένη χρήση ακουστικών (οποιουδήποτε τύπου) και ακούν μουσική σε ψηλές εντάσεις.

Οι τακτικοί θαμώνες νυχτερινών μαγαζιών θα πρέπει να αρχίσουν να ανησυχούν από τη στιγμή που θα συνειδητοποιήσουν ότι επιστρέφοντας στο σπίτι τους τα αφτιά τους είναι κλειστά και δεν συνέρχονται προτού περάσουν δύο τρεις ώρες. Αν δεν τα προστατεύσουν, σταδιακά θα μειωθεί η ακοή τους και θα δημιουργηθεί προδιάθεση για βλάβη. Πόσο γρήγορα θα επέλθει η βλάβη εξαρτάται και από την εκ γενετής δομή και λειτουργία του ακουστικού οργάνου. Ένα κουρασμένο, αδύνατο αφτί όμως έχει λιγότερες αντιστάσεις όχι μόνο στη δυνατή μουσική αλλά κα τις υπόλοιπες αιτίες που μπορεί να προκαλέσουν βαρηκοΐα.

Η Νέα Γενιά Βαρυακούει

Για τα παιδιά και τους εφήβους ο μεγαλύτερος κίνδυνος προέρχεται από τα ακουστικά (όλων των τύπων δηλαδή αυτά που μπαίνουν πάνω από το αυτί ή και μέσα στο αυτί).

Έχει παρατηρηθεί πως στους έφηβους που ακούν συστηματικά μουσική με ακουστικά ή μουσική με μεγάλη ένταση, προτού αρχίσουν να μελετούν, η ικανότητα τους να μάθουν, να εμπεδώσουν και να θυμηθούν μειώνεται κατά το ήμισυ.

Ο μόνος τρόπος προφύλαξης για τους περισσότερους είναι η αποφυγή έκθεσης σε ήχους με ένταση που υπερβαίνει τα 85 ντεσιμπέλ. Για όσους θέλουν να μπουν σε χώρο με δυνατή μουσική, λίγο βαμβάκι στη είσοδο του ακουστικού πόρου θα κρατήσει έξω λίγα από τα ύπουλα ντεσιμπέλ.

Ποιος δεν έχει νιώσει την ανάγκη ορισμένες στιγμές να ακούσει δυνατά μουσική; Ο ήχος λειτουργεί σαν ναρκωτικό. Όταν είναι δυνατά, ο άνθρωπος παύει να σκέφτεται να αμφιβάλλει, να ασχολείται με τα προβλήματα του.

Το πιο πάνω άρθρο κατά το μεγαλύτερο μέρος αποτελεί αναδημοσίευση από το περιοδικό Δίφωνο (το αρχικό άρθρο είχε γράψει η Ερμιόνη Σιδέρη)

ΧΩΡΙΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ

90 dB μέχρι 8 ώρες / ημέρα

95 dB μέχρι 4 ώρες / ημέρα

100dΒ μέχρι 2 ώρες / ημέρα

115 dB μέχρι 15 λεπτά / ημέρα (Υψηλότερη Επιτρεπτή Ένταση)

140 dB και πάνω: ΑΠΑΓΟΡΕΥΤΙΚΟ